Bệnh đau dạ dày là tình trạng rất phổ biến ở nước ta, bệnh này ẩn chứa nhiều biến chứng nguy hiểm cho người mắc phải. Do đó, việc nhận biết đúng các triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh sẽ có tác động tích cực đến quá trình điều trị.
Tìm hiểu về bệnh đau dạ dày
Bệnh đau dạ dày là gì?
Để hiểu rõ về bệnh đau dạ dày, người bệnh cần nắm được dạ dày là túi đựng thức ăn nối thực quản với tá tràng. Dạ dày có dung lượng có thể chứa được 1-1,5 lít, bao gồm 2 phần: Phần đứng là thân dạ dày, phần ngang là hang vị. Cấu tạo thành dạ dày bao gồm 4 lớp, từ ngoài vào trong gồm là thanh mạc – lớp cơ – hạ niêm mạc – niêm mạc. Theo PGS.BS Nguyễn Trọng Nghĩa (giảng viên Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh) thì tình trạng đau dạ dày phần nhiều là do tổn thương niêm mạc dạ dày do các vết viêm loét gây nên.
Tỷ lệ mắc bệnh đau dạ dày ở nước ta hiện nay chiếm hơn 7% dân số. Triệu chứng ở mỗi người là khác nhau, phổ biến nhất là:
Đầy bụng, khó tiêu: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến của người mắc bệnh đau dạ dày, người bệnh sẽ có cảm giác đầy hơi, chướng bụng kể cả khi không ăn.
Đau thượng vị: Người mắc bệnh đau dạ dày sẽ thường gặp phải cơn đau vùng trên rốn, nó xuất hiện bất thường, có tần suất và mức độ ngày càng tăng.
Giảm cân đột ngột: Khi dạ dày bị tổn thương sẽ khiến cho khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể kém đi, người bệnh có thể giảm cân đột ngột.
Nôn và buồn nôn, ợ chua: Khi thức ăn không được tiêu hóa hết gây ra chứng trào ngược, gây ợ hơi, ợ chua. Cần xử lý sớm triệu chứng này, nếu để xảy ra nhiều lần sẽ gây rách niêm mạc thanh quản,…
Đi tiểu phân đen, nôn ra máu: Hiện tượng này xảy ra khi máu thoát khỏi thành mạch của dạ dày và chảy trực tiếp vào ống tiêu hóa. Triệu chứng này rất nguy hiểm, có thể khiến người bệnh tử vong chỉ sau ít phút.
Các biến chứng của bệnh đau dạ dày:
Xuất huyết dạ dày
Xuất huyết dạ dày là bệnh phổ biến ở người đau dạ dày. Đây là hệ quả của bệnh viêm loét dạ dày cấp, mãn tính và do một số bệnh lý khác gây ra. Các vết loét ở dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng do không điều trị viêm loét dạ dày kịp thời, thường xuyên sử dụng các thực phẩm có hại cho dạ dày.
Thủng dạ dày:
Đây được xem là một biến chứng vô cùng nguy hiểm của bệnh đau dạ dày. Các vết loét trong dạ dày phát triển ngày càng sâu khiến cho niêm mạc dạ dày bị tổn thương và mỏng đi. Nếu người bệnh cứ chủ quan, không chữa trị dứt điểm thì vết loét này có thể tạo thành vết thủng trên dạ dày kèm theo xuất huyết dạ dày. Thủng dạ dày có thể gây tử vong cho người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời.
Ung thư dạ dày:
Theo hội ung thư học Việt Nam tỷ lệ bệnh nhân ung thư dạ dày ngày càng tăng cao và là 1 trong 5 bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam. Nguy hiểm hơn khi ung thư dạ dày đang ngày càng trẻ hóa và chỉ có 30/1000 bệnh nhân ung thư dạ dày đến viện ở giai đoạn sớm còn lại hầu như đều ở giai đoạn quá muộn.
Các biến chứng của bệnh đau dạ dày
Nguyên nhân gây bệnh đau dạ dày phổ biến
Không dung nạp đủ gluten (một loại protein trong lúa mì)
Tình trạng nghiêm trọng nhất khi không dung nạp gluten là chứng rối loạn tự miễn dịch. Gluten ảnh hưởng nghiêm trọng đến ruột non, khiến ruột không hoạt động bình thường và đương nhiên sẽ không hấp thu được các chất dinh dưỡng. Bệnh này thường gây đầy hơi, đau từ nhẹ đến nặng hơn và mệt mỏi. Hơn hết khi ruột non không có khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng, sẽ dẫn đến bệnh tiêu chảy mạn tính, giảm cân hay suy dinh dưỡng.
Vấn đề về tuyến giáp
Nhiều người nghĩ rằng tuyến giáp là phần trên, không hề có liên quan đến dạ dày. Tuy nhiên trong cơ thể, tuyến giáp chịu trách nhiệm điều chỉnh các chức năng và đường tiêu hóa. Khi tuyến giáp sản xuất nhiều hormone gây hội chứng cường giáp, dẫn đến tăng các hoạt động của đường tiêu hóa dẫn đến bệnh tiêu chảy, chuột rút vùng bụng. Ngược lại, hội chứng suy giáp tức khi đó tuyến giáp sẽ sản xuất ít hormone, làm chậm hoạt động của đường tiêu hóa, gây bệnh táo bón và đầy hơi.
Ký sinh trùng
Ký sinh trùng Giardia, Cryptosporidium có trong hồ bơi, nước uống ô nhiễm… là những thủ phạm gây đau dạ dày. Những sinh vật đơn bào này gây chuột rút, bệnh tiêu chảy, cảm giác buồn nôn, kéo dài 2 – 10 ngày sau khi nhiễm bệnh nếu do ký sinh Cryptosporidium, và 1 – 3 tuần lễ nếu do ký sinh Giardia.
Viêm ruột
Viêm ruột dẫn đến gây sẹo, tắc ruột, đau bụng, chảy máu trực tràng. Triệu chứng của bệnh có thể bùng phát hoặc giảm dần theo chu kỳ nên khó chẩn đoán. Bệnh cần được theo dõi chặt chẽ để đề phòng phát sinh đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như ung thư.
Hội chứng kích ứng ruột
Kích ứng ruột gây đau bụng mạn tính, thay đổi hoạt động của ruột, chảy máu trực tràng hay phát triển thành ung thư. Bệnh có thể dùng thuốc giảm đau để giảm bớt triệu chứng.
Căng thẳng
Khi bị căng thẳng sẽ dẫn đến đau đầu, tăng huyết áp, mất ngủ và những vấn đề về dạ dày. Tình trạng căng thẳng cũng liên quan đến vấn đề tiêu hóa, như ăn uống kém ngon, giảm cân. Khi đau bụng dai dẳng cũng khiến tâm trạng trở nên căng thẳng, lo lắng.
Viêm ruột thừa
Ai cũng có nguy cơ bị viêm ruột thừa. Bệnh thường bắt đầu bằng cơn đau ở giữa, rồi lan dần sang bên phải bụng. Nếu không được cắt bỏ, ruột thừa bị vỡ dẫn đến viêm phúc mạc rất nguy hiểm đến tính mạng.
Tác dụng phụ của thuốc
Bất cứ loại thuốc nào cũng có nguy cơ gây ra tác dụng phụ trong đó có đau bụng. Thuốc duy trì mật độ xương, ngừa loãng xương, gây viêm và đau dưới thực quản. Nhóm thuốc kháng viêm không chứa steroids cũng gây viêm thành dạ dày, dẫn đến u loét dạ dày.
